Fritzel FB-33

Antennes, antennebouw, baluns, ununs, SWR, mantelstroomfilters, etc
Gebruikersavatar
PA8C
.
.
Berichten: 140
Lid geworden op: 04 mar 2007, 23:17
Roepletters: DK2CA
Locatie: Kluse DLD

Fritzel FB-33

Ongelezen bericht door PA8C »

Sinds een week of twee hangt er een FB-33 in de mast.
Deze antenne is ongeveer 30 jaar oud en is volledig gereviseerd door mij.
De resultaten zijn werkelijk verbluffend te noemen.
Binnenkort zal ik een verslagje schrijven wat ik zoal heb gedaan om tot dit resultaat te komen.
Hieronder alvast een plaatje van de antenne.
Antennemast PA8C
Antennemast PA8C
73, Stan
De beste lineair is nog altijd een goede antenne!

The best linear is still a good antenna!
Gebruikersavatar
Tjalling PE1RQM
Forum beheerder
Forum beheerder
Berichten: 1091
Lid geworden op: 09 feb 2007, 22:13
Roepletters: PE1RQM
Locatie: Leusden
Contacteer:

Re: Fritzel FB-33

Ongelezen bericht door Tjalling PE1RQM »

Netjes Stan, ziet er goed uit!
Wat een imposant bouwwerk begin je al te krijgen :)
Gebruikersavatar
PA8C
.
.
Berichten: 140
Lid geworden op: 04 mar 2007, 23:17
Roepletters: DK2CA
Locatie: Kluse DLD

Re: Fritzel FB-33

Ongelezen bericht door PA8C »

Hoi Tjalling,

Dat bouwwerk is niet zo imposant, maar de resultaten die van die FB-33 afkomen daar word je wel stil van.
Ik dacht dat ik al veel hoorde op mijn ZS6BKW draaddipool maar als ik dan overschakel naar de 3el. beam dan gaat er echt een wereld voor je open. Om maar een voorbeeldje te noemen, gisterenavond lukte het mij om met 25Watt PEP in SSB op 20m een verbinding te maken met KL7FL in Fairbanks Alaska. Ik zette daar nog altijd een 5-5 signaal neer bij hem. Hij deed bij mij ietsje meer namelijk 5-9+10db. Maar hij stookte dan ook 1500Watt in een 4el. beam. Even daarvoor maakte ik nog een RTTY verbinding met JE2 in Japan en die gaf mij 599 terug. Eerlijkheidshalve moet ik over het rapport denk ik wel ernstig twijfelen. Maakt niet uit hij was bij mij 100 % leesbaar en ik denk dat ik dat ook bij hem was. Kortom HF is kicking en je moet zelf maar eens komen luisteren wat zo'n beam doet. Overigens heeft die beam wel mijn twee VHF yagi's uit de mast gekotst omdat die de 3 el. beam in de weg zaten qua HF koppeling. Die staan nu stof te vergaren in de schuur en moeten op een later tijdstip na wat denk en rekenwerk weer eens de lucht in.

73, Stan
De beste lineair is nog altijd een goede antenne!

The best linear is still a good antenna!
Gebruikersavatar
PA8C
.
.
Berichten: 140
Lid geworden op: 04 mar 2007, 23:17
Roepletters: DK2CA
Locatie: Kluse DLD

Re: Fritzel FB-33

Ongelezen bericht door PA8C »

Hier dan het beloofde verslagje.

Toen de beam binnenkwam had die al weer een paar jaar in een mast op 24meter hoogte gehangen en was netjes met een bakje aan een kraan uit de mast getilt. (zie http://www.youtube.com/watch?v=CMYJk66kEVk) De beam dateerd uit de 80er jaren en is dus rond de dertig jaar oud. Allereerst heb ik alle aluminium delen losgeschroefd en uit elkaar gehaald. In enkele gevallen zaten de RVS parkers zo vast dat die helaas afbraken en uitboren is dan de enige optie. De traps (6 stuks) heb ik daarna ook één voor één gedemonteerd en bekeken. In nagenoeg alle gevallen trof ik corrosie (witte kristallen) en andere vervuilingen aan op de aansluitingen van de spoelen in de traps. Deze spoelen zijn gemaakt van 2mm aluminium draad voor de director en de reflector traps en voor de straler traps is 2,5mm gebruikt. De aansluitingen alle losgenomen en de kontakt vlakken goed schoongemaakt met een fijne zoetvijl. De spoelen zijn gewikkeld op een kunststof drager en kunnen voorzichtig met een goede staalborstel worden gereinigd zonder deze af te hoeven te wikkelen.
LET OP: de aluminium draad van de spoel zal bij overmatig buigen afbreken en dan klopt er niet veel meer van de spoel. Je zal dan nieuwe draad moeten kopen en dat is lastig te vinden. Ik weet één webshop die dit spul levert en die kun je vinden op de website van PA0FRI.
Daarna de aansluitingen weer op hun plaats gezet met nieuwe RVS parkers en RVS sluitringetjes. Daarna met een constante stroombron de spanningsval over de contacten gemeten en die kwamen na berekening met de wet van ohm uit op ongeveer 0,3 ohm. (300 milli-ohm) Dat was dus allezins goed te noemen en daarmee zijn de kontakt overgangen in de traps in ieder geval weer goed in orde. het is uitermate belangrijk dat die overgangen een zo laag mogelijke overgangs weerstand hebben. Nu de traps inwendig klaar waren moesten die weer geassembleerd worden. Over de spoelen zitten aluminium hulzen met een diameter van 40mm voor de director en de reflector en pas nadat ik de hulzen met een Brillo spons uitwendig en inwendig gereinigd had en die er weer als nieuw uit zagen heb ik ze in elkaar gezet. Uiteraard goed opgelet welke spoel aan welke kant van de trap zit anders krijg je hele vreemde situaties. De 10m spoel (minste windingen) hoort namelijk aan de kant van de boom te zitten en de 15m spoel (meeste aantal wikkelingen) hoort naar de buitenkant te wijzen. Op de website van Frits Geerligs (PA0FRI) staat hier uitstekende informatie over die mij in ieder geval heel veel heeft geholpen met het reviseren van de beam. Daarna de traps van de straler aangepakt op de zelfde manier als hiervoor beschreven met één uitzondering en dat is dat de hulzen over de traps 50mm zijn ipv 40mm. Alle eindkappen die op de traps gemonteerd zaten waren ingescheurd of sloten niet voldoende af waardoor er water en/of insecten makkelijk in de traps konden komen. Bij de Metaalmarkt in Utrecht heb ik plastic doppen kunnen kopen met een diameter van 40mm en 50mm. In het midden van die doppen heb ik met conische boor een gat gemaakt wat iets kleiner is dan de aluminium buis die er doorheen moest. Dit zorgt voor een uitstekende afdichting die weer vele jaren mee kan. Nadat alle traps klaar en blinkend schoon waren ben ik begonnen met alle aluminium buizen te reinigen met Brillo spons waardoor deze er ook weer als nieuw uitzagen. Alle aansluitingen van de buizen extra goed schoongemaakt zodat de hele boel bij montage weer gemakkelijk in/over elkaar schuift. Daarna de boom van 5meter lengte, die uit twee delen bestaat, ook met Brillo sponsjes schoongemaakt en de bevestigingsplaten van de straler en de mast op dezelfde manier behandeld. Het resultaat is een brandschone antenne die er uitziet als nieuw.

Op het internet heb ik diverse waardevolle informatie over de FB-33 weten te vinden. Het blijkt dat er nogal wat verschillende uitvoeringen van die beam door de jaren heen zijn gemaakt die allen net iets afwijken qua maatvoering of montage. Zo heeft de beam die ik nu gebruik namelijk een 1:1 stroombalun van de 70 serie (S70 1005) tussen de stralers in gemonteerd zitten en de traps van de director en reflector hebben bij de latere uitvoeringen een diameter van 50mm in plaats van 40mm. Dit zijn allemaal dingen die je moet weten om de antenne weer net zo te laten werken als hij dat voor die tijd deed. Deze informatie heb ik in een PDF document samengesteld en staat bij dit artikel. Let wel het betreft hier informatie voor een FB-33 uit de 80-er jaren met uitzondering van de balun aansluiting want die tekening kon ik niet meer vinden. Tegenwoordig word er een 1:1 stroombalun uit de 83 COM serie (S83 1017)-gebruikt en die zit niet meer tussen de straler delen gemonteerd maar hangt met een speciale beugel onder de boom. (zie de tekening in de documentatie)
Alle andere gegevens en maatvoeringen kloppen met de uitvoering zoals die nu bij mij in de mast hangt en voortreffelijk werkt. Als laatste punt van aandacht wil ik vermelden dat bij montage van de verschillende secties je tussen de aluminium delen die je in elkaar schuift een klein beetje naaimachine olie op het aluminium dient aan te brengen zodat je na een aantal jaren de delen weer eenvoudig zonder schade uit elkaar kunt schuiven.
Ga niet met siliconenkit of een ander afdichtingsmiddel proberen de boel af te dichten want daar zitten zuren in die reageren met het aluminium en dat heeft desastreuze gevolgen.
Alle in elkaar geschoven delen zijn in mijn geval met RVS parkers bevestigd (elke sectie heeft twee RVS parkers) in tegenstelling tot de nieuwere versies waar slangenklemmen of de nieuwe door Hofi ontworpen klemplaat is gebruikt. In de documentatie tref je ook 3 pagina's aan in het Duits met de bouwbeschrijving zoals Kurt Fritzel die ooit heeft beschreven. Voor diegene die een Fritzel FB-33 of een FB-13 dipool willen reviseren is dit een handig document en als je de bouwtekeningen volgt kan er bijna niets mis gaan.
Ik hoop dat dit een goed beeld geeft hoe een FB-33 te reviseren en dat project tot een goed einde te brengen. De totale doorlooptijd van reiniging tot herplaatsing van de beam heeft mij totaal ongeveer 96 uren werk gekost en heeft mij een heleboel nieuwe kennis en ervaringen opgeleverd.

73, Stan
FB33-Binder.pdf
Uitgebreide documentatie FB-33
(1.47 MiB) 1121 keer gedownload
FRITZEL TRAPS.doc
Extract van de site van PA0FRI (Word document)
(11.95 MiB) 873 keer gedownload
De beste lineair is nog altijd een goede antenne!

The best linear is still a good antenna!
Plaats reactie